Plastisch teken

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Oktober 2021

Edvard Ludwig Zegers

1927

Amsterdam

Beeldhouwer, leraar

Bronnen

Beelden van Maassluis, Gemeente Maassluis, 2002, ISBN 90-75352-36-0
Informatie uit het gemeentearchief van Maassluis, cluster stad, team Cultuur.
Informatie van firma Kamp en Van Gulik V.O.F., Amsterdam.
https://rkd.nl/nl/explore/artists/86249
https://www.artindex.nl/lexicon/

Het Plastisch teken staat sinds 1961 aan de Rembrandtlaan, schuin voor de bakkerij op 3A, op het trottoir van winkelcentrum Het Palet. Het is een abstract kunstwerk uit hard gesoldeerd koper- of messingplaat, iets meer dan twee meter hoog. Het werk heeft vier zijden en rijst met drie poten op uit een bodemplaat op een lage gemetselde sokkel met een gootje erin. Tussen de poten vandaan rijst een vierzijdige zuil op met vierkantige uitstulpingen. De zuil draagt een vierkante, ietwat aan de hoeken neergetrokken plaat die doet denken aan het hoofddeksel van een Amerikaanse professor. In de plaat zitten vier ronde gaten.

Edvard Zegers volgde rijksacademies voor tekenonderwijs en voor beeldende kunsten. Hij beeldhouwde in vrije en abstracte stijl. Over het werk van Edvard is op het internet geen publicatie te vinden. Edvard was getrouwd met beeldend kunstenares Nelly Zondag. Beiden trokken zich in 1984 terug uit het kunstenaarsleven. In 2018 overleden zij kort na elkaar.

Als kunstwerken gevoel mochten hebben zou het Plastisch teken zich vast ongewenst en ongeliefd voelen. Wat kent dit werk een trieste geschiedenis in Maassluis. Aannemer Lemain, bouwer van het winkelcentrum, schenkt het kunstwerk, een fontein, na de oplevering in 1961 aan de gemeente. Het komt te staan op een ruim trottoir voor de winkels. De kolommen van het monument rusten op de aarde en symboliseren de samenwerking tussen de bouwer, het COM (Centraal Orgaan ter bevordering van Middenstandsbedrijfspanden) en de gemeente. De lange kolommen verbeelden stijgen en groeien. Bovenuit het beeld stroomt water, het leven brengend element.

Vier jaar na de onthulling willen winkeliers het beeld weer weg hebben vanwege slecht onderhoud, geluidshinder en omdat de watertoevoer is afgesneden. De Maassluise jeugd zorgt voor lawaai door geregeld op het holle metalen beeld te slaan. De gemeente denkt dat een kleine afrastering voldoende zal zijn als bescherming. Ronduit furieus is de cultureel ambtenaar van destijds over het verzoek tot weghalen. Zo schrijft hij in een brief in 1965 “Dit is asociaal en anti cultureel denken”. De storm is gaan liggen en het beeld bleef staan. Maar niet meer als fontein. Het gootje werd een peukenbak.

Toen werd het 2012. De trottoirs van het winkelcentrum worden versmald om plaats te maken voor zoveel mogelijk parkeervakken. Tot vlak naast het Plastisch teken. Om het kunstwerk heen wordt het trottoir bezet door straatmeubilair en reclameborden. Daar staat het nu, eenzaam, doelloos, onopgemerkt. Een randfiguur, letterlijk.

28-01-2021
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Ik weet niet wat ik ervan moet vinden het is wel mooi. Mijn oma vertelde me wel dat het een mooie betekenis had.
Lisa (12 jaar)

-Standbeelden zijn eigenlijk niks voor mij ik zou liever een gedicht willen lezen op een muur in plaats van beelden bekijken.
Lars (15 jaar) 

-Het is onduidelijk voor mij wat het is alleen ik vind het wel heel schattig.
Maria (9 jaar)

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Zo’n typisch verplicht kunstwerk uit de bouwperiode van de jaren 60. Er móést een kunstwerk komen, dus is er een volkomen abstract ‘ding’ gemaakt waarmee je alle kanten uit kunt. Daar is vervolgens een ingewikkeld verhaal omheen bedacht over symboliek van samenwerking en verbondenheid. Dat heeft het helaas niet mooier kunnen maken dan het is. Waardoor het wel wat mooier werd, was de plaatsing centraal op een pleintje met een fonteintje en bloemen en planten. Nu staat het weer kale beeld aan de zijkant van een parkeerterrein te verpieteren. Waarschijnlijk alleen omdat het ’t predicaat ‘kunst’ heeft, mag het niet opgeruimd worden.
T.M. Vink

-Dit beeld is hier waarschijnlijk neergezet bij de oplevering van winkelcentrum Palet. De abstractie, vorm en uitstraling passen in dat tijdsbeeld. Verder snap ik persoonlijk het beeld niet. De waterpartij (welke nu niet meer aangesloten is) maakte dit een levendig beeld.
Chris Zweers

-Het kunstwerk Plastisch teken staat voor mij om een onduidelijke reden in het straatbeeld. Dat maakt het tegelijk ook leuk! Mij nodigt het uit er verschillende interpretaties over te hebben. Bovendien staat het vrij het als een object te zien om tegenaan te leunen. De kracht van het kunstwerk vind ik de combinatie van dat het altijd onderdeel is van je waarneming én dat het geen barrière kent om er fysiek mee in contact te komen.
André Bruijn

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

-Heel mooi en abstract, lijkt voor mij op een waterfontein (misschien omdat ik dat mis in Maassluis)

In deze tijd zou het ook een robot kunnen voorstellen.

Zonde dat het direct aan een parkeerplaats staat en niet op een plein of stukje gras (of zelfs op een rotonde).
Willy Minderhoud

-Het eerste wat opvalt bij dit kunstwerk is de plaats waar het kunstwerk staat.

Je moet het weten want het is moeilijk te vinden en bepaald geen mooie plaats voor een kunstwerk

Verscholen tussen de geparkeerde auto’s op het parkeerterrein van het winkelcentrum Palet aan de Rembrandtlaan, staat dit kunstwerk dat is gemaakt door de kunstenaar E. Zegers.

We kijken naar een bronzen plastiek dat er uitzien als een soort cactus.

Hoe lang het er staat en wat precies de gedachte erachter is, ik weet het niet, er zal ongetwijfeld meer achter zitten dan ik mij kan bedenken.

Een informatie bordje met want achtergrondinformatie zou mijns inziens wel helpen en zinvol zijn.

Sowieso doet een abstract kunstwerk mij vaak niet veel, hier ben ik waarschijnlijk niet fantasierijk genoeg voor.

Wat betreft de beroerde plaats is mijn vermoeden dat het kunstwerk is geschonken door de bouwer bij de oplevering van het winkelcentrum, waarna de omgeving in de loop van de jaren totaal is veranderd.
Henk v d Hoek

-De naam van dit beeld is een beetje verwarrend. Bij plastisch denk ik vaak aan kneedbaar, buigzaam, levendig. Dit beeld is een beetje star en net niet strak van vorm. Het zijn hoekige vormen die aan elkaar gemaakt zijn met naden. De naden zijn slordig aan elkaar gelast. Het beeld wordt daardoor onregelmatig. Ook het oppervlakte zit aardig vol met deukjes en andere oneffenheden.

Het lijkt wel een soort ruimtewezen met een soort platte helm op. Niet zo’n heel spannend beeld en een beetje rommelig.
Friedie Kloen