Schaap met lam

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Januari 2021

Frank Letterie

1931

Traditioneel figuratieve beeldhouwer, tekenaar, medailleur

Een beeld in brons van een schaap dat met haar lam staat. Beide dieren buigen zich naar elkaar, het lam drinkend bij moeder.
In 1972 werd het geplaatst op een pleintje naast de T-kruising Hekelarij/Twijnerij. Het beeld staat op een voetplaat die nauwelijks boven het straatoppervlak uitsteekt. De dieren zijn heel realistisch en op ware grootte uitgebeeld.

Het Schaap met lam is in de Vertowijk mooi op zijn plaats. De wijk is gebouwd op het lange, smalle terrein van de touwfabriek en op de weilanden die tussen de fabriek en de huidige Rozenlaan lagen, achter de boerderij die ongeveer lag waar nu de Seringenflat staat. Daar zullen heel wat schapen gegraasd hebben.

Frank Letterie heeft drie beelden in onze stad staan. Naast het bronzen schaap zijn er ook de Vallende Ruiter vlakbij station Maassluis Centrum en Abraham Kuyper op het Marelplein (de vrijdagmarkt). Ook de laatste twee zijn voorbeelden van realistische kunstwerken. Dat is dan ook kenmerkend voor al zijn beeldhouwwerk. Meestal werkt hij in brons, af en toe hakt hij uit steen. Sommige van zijn beelden omvatten een moment uit de interactie tussen mensen, dieren of tussen mens en dier, zoals verstilde situaties tussen bijvoorbeeld moeder en kind. Ons Schaap is daar een voorbeeld van.

Naast beelden van hele mens- en dierfiguren maakt Frank ook ‘portretten’, bustes of soms alleen hoofden in brons, waarmee hij bestaande mensen uitbeeldt. Dat kan hij verrassend goed. Wij kunnen dat in de stad  zien aan zijn beeld van Abraham Kuyper. Van die ‘BN’er’ zijn nogal wat foto’s gemaakt en ja, ‘hij lijkt sprekend’. Dat zal dan met het schaap en het lam ook wel zo zijn.

Frank studeerde tussen 1954 en 1961 aan de kunstacademies in Den Haag en Amsterdam. Voor zijn afstudeerwerk ontving hij de Prix de Rome met gouden erepenning. Zijn beelden staan door heel Nederland, in meerdere Europese landen en in de Verenigde Staten.

Naast beeldhouwer is Frank ook medailleur, hij maakt herinneringspenningen. Hij modelleert de penningen aanvankelijk in was, maar later steekt hij de vorm vaak rechtstreeks uit het metaal.

Die oude techniek, eerst een mal maken en daar het brons in gieten, maakt dat een kunstenaar kan besluiten om van een bronzen kunstwerk meer dan één exemplaar te maken. Dat deed Frank met het Schaap en haar lam ook. “Ja, daar bestaan twee gietsels van. Beide gietsels zijn van hetzelfde gipsen moedermodel afgegoten. Het exemplaar in Utrecht staat bij de St Victorschool aan de Notenboomlaan. Ik maakte het in het kader van de éénprocentsregeling van de gemeente Utrecht in opdracht van het schoolbestuur. Het exemplaar in Maassluis is gemaakt in opdracht van aannemersbedrijf Muwi als cadeau aan de gemeente Maassluis”.
In 1973 ging de Utrechtse school in vlammen op. Een nieuwe school verrees maar in 2019 is deze gesloten. En het Schaap? Dat overleefde alles, daar aan de Notenboomlaan.
Dan staat er bij ons dus een gekloond Schaap…zou ze misschien Dolly heten?

29 oktober 2020,
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Ik vind het wel mooi en er is ook duidelijk te zien wat het is. Het heeft wel een beetje rare vormen en ik zou het zelf niet kopen maar ik vind het voor buiten wel een heel mooi beeld.
Serra Meijndert (13 jaar)

-Ik vind het wel goed dat ze dit standbeeld hebben gemaakt want eigenlijk zijn schapen, net als andere dieren, ook belangrijk.
Aesha Hussein (13 jaar)

-Het is wel mooi. Moeder die zorgt voor der 2 kinderen en ze beschermt. Maar ik vind het er niet heel speciaal uit zien.
Sanne (12 jaar)

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Wat een schattig kunstwerk is dit toch. Een ontroerend beeld, een schaap met haar lam. Ik kan me nog herinneren dat ik het vaak tegenkwam bij het buitenspelen in de wijk. Het lammetje was toen ook goed bruikbaar als zitplaats.
Janneke Noordermeer

-Ik vind het een prachtig beeld om naar te kijken. Het heeft mooie vormen en is gepatineerd in prachtige kleuren. Het is leuk dat het beeld ook kinderen erg aanspreekt, als ik er met mijn kleinzoon langs loop wil hij het beeld altijd even aaien.
Nel Slotboom

-Een kijkje op kunstwerk; Schaap met lam. Van Frank Letterie. Deze is te vinden in het woonerf, op de Hekelarij. Het schaap kijkt gebogen naar het lam, terwijl het lam bij moeder drinkt. Het staat in een omgeving waar verderop kinderen kunnen spelen in speeltuintjes. Een kinderrijke buurt is de indruk. Hierbij past dit kunstwerk uitstekend bij in de omgeving. Moeder met kind. Het beeld zelf komt robuust over. Verder heeft het natuurlijk een vertederende aanblik, wat ook wel erg aantrekkelijk is om naar te kijken, zelfs voor kinderen. Kinderen vinden schaapjes en lammetjes prachtig. Het komt op deze plek dus goed tot zijn recht.  ?
Erica Heesbeen

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

-Persoonlijk voor mij een van de mooiste bronzen beelden in Maassluis, geen poespas en direct herkenbaar.
Hier hou ik van. What you see is what you get.
De verhoudingen zijn zo mooi weergegeven dat het geheel levensecht is en een aandoenlijk plaatje oplevert.
Het is een beeld waar iedereen wel met plezier naar wil kijken, het straalt rust uit. Het is geplaatst op een speelpleintje van een woonerf waar de kinderen en de bewoners er plezier van hebben.

Ga eens kijken, bewonder de hoekige vormen en de anti-agressie die het beeld oproept, zie hoe aandoenlijk het overkomt, je zou er spontaan vegetariër van worden.

De kunstenaar Frank Letterie (1931) heeft het beeld gemaakt in 1972 gemaakt en is geen onbekende in Maassluis.
Henk v.d. Hoek

-Heel wezenlijk uitgebeeld, wat iedereen jong en oud wel aanspreekt.
Jammer is dat het niet uniek is, hetzelfde beeld staat ook bij een basisschool in Utrecht.
Willy Minderhoud

-Dit is wel een ontroerend onderwerp voor een beeld natuurlijk: ‘Schaap met lam’.

Maar toch heeft de maker Frank Letterie er iets bijzonders van gemaakt.

Door de hoekige lijnen wordt het beeld abstracter.

Het schaap lijkt wel opgebouwd uit blokken, alleen de kop en poten laten zien dat het een schaap is.

Zo ook het lam met zijn hoge en heel dikke poten. Samen vormen ze een harmonische eenheid in vorm. En ontstaat zo toch een bijzondere en niet alledaags beeld van een schaap met lam.

Wel jammer is de dubbele sokkel, het onderste plateau had beter in de stoep geplaatst kunnen worden, het is nu rommelig.

Het beeld past mooi in de wijk, is ook op een goed opvallende plek geplaatst: op een hoek naar het sportcomplex, daar fietsen heel veel mensen langs!
Friedie Kloen