Bronnen
www.toinehorvers.nl
E-mailwisseling met Toine Horvers, 10-05-2021.
Gemeentearchief van Maassluis, cluster stad, team Cultuur.
https://www.kookwinkelblog.nl/glas-kristal-en-kristalglas/
Aan de Westlandseweg, tegenover de Turkse moskee en het kantoor van ROG+ (het voormalig politiebureau), staat een gerenoveerd flatgebouw van zes woonlagen. Aan weerszijden van het gebouw staan liftschachten van staal en glas. Op een van die liftschachten heeft Toine Horvers in het jaar 2000 een kunstwerk aangebracht. Nooit gezien, zullen de meesten denken. Dat zal best. Het kunstwerk zit zeshoog op het dak van de liftschacht. Die staat op de hoek van de Westlandseweg, de Maasdijk en de Peter van Anrooylaan. Drukke, onoverzichtelijke kruisingen van rijbanen, fietspaden, wandelpaden, zebra’s. Dan heb je geen tijd voor hoogverheven kunst. En er staan ook nog bomen met volle kruinen voor. Maar wie er toch oog voor heeft, ziet iets opvallends. Op die lift staat een rechthoekige staalconstructie en daarin zweeft een woord: DAG. En als het donker is NACHT.
‘Ik werk als kunstenaar met beweging, uitgedrukt in performances en beschrijvend schrijven. In mijn werk vanaf 1979 heeft de beweging van de aarde en de wisseling van licht en donker altijd een belangrijke rol gespeeld.
Bij de opdracht in Maassluis zag ik die beweging verbeeld in de bewoning van het flatgebouw: iedere dag weer staan mensen op, verlaten het gebouw en komen daar weer terug om de nacht door te brengen. Het ritme van hun dagelijks leven valt kortweg te verwoorden met “dag” en “nacht”. Dat heb ik willen verbeelden door die woorden langzaam in elkaar te laten overvloeien op de momenten van de werkelijke overgang van daglicht naar duister.’
In de metalen constructie heeft Toine twee kristalglazen platen schuin bevestigd. Bij daglicht omhoog kijkend lees je op het glas het woord DAG, in rood, als zonnegloed. Zodra het donker wordt verdwijnt langzaam DAG en verschijnt op dezelfde plaats NACHT, in blauw, als maneschijn. Je ziet geen lampen en snoeren. Er is alleen dat glas. Toch gebruikte Toine kunstlicht. Hoe kreeg hij dat voor elkaar?
Een glazen plaat is lang en breed, maar heeft ook een dikte. Je kunt er van elke kant met licht doorheen schijnen. Kristalglas is in vergelijking met vensterglas heel helder, heeft een verhoogde lichtbreking, is heel geschikt om te slijpen of etsen en kan tegen een stootje. Led-licht kan heel smal en sterk gebundeld worden. Denk maar aan een laserstraal. Ook kan het in allerlei kleuren schijnen. Met deze materiële eigenschappen is Toine aan het werk gegaan.
Het DAG-raster wordt gevormd door rode glazen vierkantjes, op hun punt staand. Die liggen op de kristalglasplaat. Het NACHT-raster bestaat uit diepgestraalde putjes in het kristalglas die oplichten door aanstraling van lijnen met blauwe leds aan de onder- en bovenranden van de glasplaten. De led-stralers zijn onzichtbaar verwerkt in de metaalconstructie.
Wie regelmatig omhoog kijkt ziet dat de helderheid van DAG wisselt onder invloed van zonnekracht en wolkendek. Dat geeft dit werk iets magisch. Toine weet met technologische kunst zachte emotie en sentiment op te roepen. ‘Zonnegloed en maneschijn, ochtendgloren en avondschemer, de dageraad en de nacht die valt’. Op zeshoog, aan de hemelkoepel. Kijk!
30-01-2022
Jacques Visker, HVM
