Vallende ruiter

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: December 2021

Frank Letterie

1931

Traditioneel figuratieve beeldhouwer, tekenaar, medailleur

Bronnen

www.frankletterie.nl
https://nl.wikipedia.org/wiki/Frank_Letterie
Vallende ruiter – Lucas van Leyden Fonds
E-mailwisseling met Frank Letterie, september 2020
Informatie uit het archief van de gemeente, cluster stad, team Cultuur.

Een bronzen beeld van een ruiter met paard die samen ten val komen. Het brons is 105 cm hoog en 118 x 86 cm in omtrek. Het staat op een 110 cm hoge zuil van grindbeton. Er voor staat een zitplateau van 300 x 50 cm.
In oktober 1971 werd het beeld geplaatst aan de Van Speykstraat, op het pleintje bij de loopbrug naar metrostation Maassluis Centrum.

Frank Letterie studeerde tussen 1954 en 1961 aan kunstacademies in Den Haag en Amsterdam. Voor zijn afstudeerwerk ontving hij de Prix de Rome met gouden erepenning. Zijn beelden staan door heel Nederland, in meerdere Europese landen en in de Verenigde Staten.

Van Frank Letterie hebben wij drie beelden in onze stad. Naast de Vallende ruiter zijn er ook het Schaap met lam in de Vertowijk en Abraham Kuyper op het Marelplein. Alle drie zijn voorbeelden van realistische kunstwerken. Dat is dan ook kenmerkend voor al zijn beeldhouwwerk. Meestal werkt hij in brons, af en toe hakt hij uit steen. Sommige van zijn beelden omvatten een moment uit de interactie tussen mensen, dieren of tussen mens en dier. Dat is ook zo bij onze ruiter en zijn paard.

“Het motief ‘Vallende ruiter’ heeft me in die tijd beziggehouden en geïnspireerd”, schrijft Frank. “Ik heb eerst allerlei ontwerpen gemaakt in verschillende vormen en formaten waarvan een aantal als grotere beelden uitgevoerd zijn”. Er staan van Frank dan ook vier verschillende Vallende ruiters, allemaal in onze provincie. In Voorburg staat er een in park Vreugd en Rust (1971), in Krimpen aan de IJssel staat er een aan de Brinkweg/Vijverlaan (1971) en in Leiden staat er een in de Kagerstraat, bij het ROC Leiden (1973). En dan onze ‘Sluise zandruiter dus. Frank meent zich te herinneren dat de voormalige betonfabriek Elementum het beeld cadeau deed aan de gemeente Maassluis.

In de nieuwjaarsnacht van 2004 viel onze ruiter met zijn paard opnieuw. In het archief van de gemeente lezen we: “Het beeld Vallende ruiter in de Taanschuurpolder is van het weekend van zijn sokkel getrokken en ernstig beschadigd. De sokkel is aan de bovenkant ook beschadigd, de draadeinden waarmee het bevestigd was zijn uit de sokkel gebroken. De wacht- en waakdienst van de sector Stadsontwikkeling en Beheer heeft het beeld afgevoerd en opgeslagen aan de Heldringstraat. Dit alles in overleg met de politie”. Tja, alles van waarde is weerloos, schreef Lucebert ons in 1974 al, in zijn gedicht “De zeer oude zingt”. Gelukkig kon het kunstwerk volledig worden hersteld en kunnen wij ruiter en paard weer totaal verstild in volle draf zien struikelen. Als we er niet in volle draf voorbij lopen…

10 oktober 2021,
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

Ik vind het wel heel zielige standbeeld. Maar ben wel benieuwd wat het zou betekenen want dat is vaak onduidelijk bij standbeelden.
Sandra (13 jaar)

Ik vind het wel een klein beetje schattige beeld alleen maar voor de rest vind ik het tof hoe het zo lang kan staan ik zou graag meer weten over hoe een standbeeld zo lang kan staan.
Laura (16 jaar)

Ik ben er wel trots op dat er iets met dieren wordt gezet want dieren zijn ook belangrijk en het ziet er wel zielig uit maar uiteindelijk is het wel iets met dieren.
Barr (14 jaar)

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Zelfde kunstenaar als het beeld Schaap met lam en Abraham Kuyper. Dit beeld uit 1971 verdient mijns inziens een betere plek. Minder achteraf. De betonnen zuil en platen geven het beeld meer cachet, al zou er minder grint in het beton verwerkt kunnen worden. Gladdere platen zouden het beeld meer allure geven.

Is op zich een prachtig beeld. Onderwerp in combinatie met gekozen plek ontgaat mij een beetje.
Chris Zweers

-Het kunstwerk Vallende ruiter ontleent zijn kracht aan het feit dat de ruiter met het paard van de grond af zijn gepositioneerd. Ik vind het interessant naar een voorval op ooghoogte te kijken, terwijl de blik bij een dergelijke gebeurtenis naar beneden gericht is. Het is ook spannend naar iets te kijken dat juíst op de sokkel statisch aandoet, terwijl het uitgebeelde dat in werkelijkheid niet kan zijn. Je ziet als het ware een beweging die niet beweegt.
André Bruijn

-Je voelt haast het “oeps”-momentje van de ruiter. Als je er omheen loopt dan zie je dat het best grof is afgewerkt, maar toch heel duidelijk een mensfiguur is op een paard. Het beeld staat stil maar lijkt echt te bewegen, heel knap gemaakt.
Marian de Jong

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

Weet niet goed wat hiermee bedoeld wordt, maar is bijzonder mooi en staat op een verborgen plekje.
Willy Minderhoud

Een prachtig ruimtelijk beeld.

Door de val van paard en ruiter ontstaan er allerlei tussenruimtes, z.g. restvormen.

Het beeld neemt enorm veel ruimte in beslag doordat de benen van het paard en de ruiter verschillende kanten opvallen. Het paard evenals de ruiter valt waardoor het heel erg bewegelijk en dynamisch wordt.

Als je erlangs loopt schrik je bijna, wil je even opzij springen. Want vaak gehaast op weg naar het station struikel je daar bijna weleens om een metro halen. Zou het paard ook daarom gestruikeld zijn? Liep het te snel naar het station om de man daar te brengen? Waardoor het dier viel en de ruiter meenam in zijn val?

Een prachtig spannend en dynamisch beeld.
Friedie Kloen

-Wat betreft het beeld Vallende ruiter zien we een over de kop vallend paard met de kont omhoog en de kop opzij dat op het eerste gezicht wat onbeholpen geboetseerd lijkt.

Van dichtbij bekeken denk je misschien zo kan ik ook boetseren, de staart lijkt wel een fakkel, de ruiter heeft geen handen en een raar hoofd, het geheel is ruw geboetseerd met grote rechte vlakken. Vergis je niet, dit is duidelijk wat anders, hier is een vallend paard goed bestudeerd, zo valt een paard als hij in volle galop struikelt. Er zitten snelheid en beweging in, de staart zwiept omhoog en zakt dan in, alles klopt, de benen van het paard, de kop, de romp, en ook de armen en het lichaam van de ruiter. Details spelen hierin geen rol, we zien snelheid, we zien een over de kop vallend paard met ruiter.

Jammer dat het wat weggestopt staat op een wat armoedige sokkel op een klein pleintje aan de van Speykstraat.
Henk v d Hoek