Al vijftig jaar staat hij bij de havenkom te sjorren aan zijn net, de visserman in het bronzen kunstwerk De Visvangst. Het beeld kwam in de stad als een geschenk van de firma Key & Kramer die in 1968 zestig jaar bestond. Het beeldhouwwerk is gesigneerd in 1965, gemaakt als ‘vrij werk’, niet in opdracht. Het is 110 cm hoog.

Nic Jonk maakte kunst voor mensen met een alledaags gevoel. Schoonheid die eenvoudig emotie oproept. Hij is vooral bekend geworden met sierlijke bronzen sculpturen met volle, geronde vormen. Vaak zijn het beelden met een mythologisch thema en met van de natuur afgeleide vormen als (wal)vissen, dolfijnen en het vrouwelijke schoon. Zijn werk getuigt van respect voor het leven en bezit een ongekende oerkracht.

“Ik maak mijn beelden voor iedereen. Iedereen mag mijn beelden beleven. Omdat ze ook iets van mij zeggen. Als mijn beelden overkomen, voelen mensen een bezieling die ik erin heb gelegd. Als ze dat voelen hoop ik dat ze blij worden.”

Verspreid door heel Nederland staan er zo’n 250 beelden van Nic Jonk. Maar ook in Duitsland, Italië, Spanje, Frankrijk en de V.S. staan zijn beelden. Een tweede afgietsel van De Visvangst staat in Katwijk aan Zee.

Ik ben geen geoefende kunstkijker. Ik zag niet meteen wat dat bronzen beeld op de kade voorstelde toen ik de stad als nieuwe inwoner verkende. Ik zag het als abstract met mooie ‘aaibare’ vormen.
Er was geen informatie bij, jammer. Later kwam ik erachter dat het De Visvangst heet, door foto’s met bijschrift in Beelden van Maassluis. En ja, daarna zag ik het ook gelijk. Die stoere visser, voorovergebogen, schouders gespannen, met al zijn kracht aan het net trekkend, half gehurkt om niet kop-over te gaan. Die uitbeelding riep bij mij een herinnering wakker. Vroeger, als kind op school, dat oude Bijbelverhaal. Misschien kwam het ook wel door de naam van het beeld. Dat oude verhaal over de ‘wonderbare visvangst’. Twee evangelisten, Lukas en Johannes, vertellen het in de Bijbel. Het gaat over de visser Simon Petrus, een volgeling van Jezus. Heel de nacht had hij gevist met zijn boot op het meer. Niets gevangen. Moe en teleurgesteld komt hij naar de oever. Daar loopt Jezus. Die raadt Petrus aan om het nog eens te proberen. Bij Lukas wijst Jezus wáár hij moet gaan vissen, ‘in diep water’. Bij Johannes hóe hij moet vissen, ‘met het net over stuurboord’. De clou van het verhaal is dat Petrus niet reageert van ‘Ja, wie is hier nou eigenlijk de visser!’, maar dat hij ziet dat iemand met hem mee wil denken. Als hij dan volgens het advies opnieuw zijn netten uitgooit raken die zo vol dat hij hulp nodig heeft om ze binnenboord te krijgen. En dát moment zou Nic Jonk dan uitgebeeld hebben.

Navraag bij Zeger Jonk, de zoon van, leert dat het beeld inderdaad gebaseerd is op dat oude Bijbelverhaal. Nic gebruikte vaker motieven uit de Bijbel.

Maar dan rijst de vraag of het met opzet was dat juist De Visvangst een plaats kreeg in Maassluis en Katwijk, van oudsher twee kustplaatsen met een zeer vrome vissersgemeenschap. Dat is niet zo. Tenminste, zowel ing. Key in Maassluis als de directeur van Museum Katwijk spraken bij hun overhandiging aan de stad met geen woord over een verband tussen Nics motief achter het beeld en de gelovige vissersbevolking van vroeger.

29 september 2020,
Jacques Visker, HVM

De Visvangst

Sinds 1965 staat het beeld
al aan de havenkom,
mens en dier in brons en steen,
visvangst, daar gaat het om.

De visserij, bron van bestaan
van het oude Maassluis,
men ving zalm, haring en schelvis,
kwam met kabeljauw thuis.

Met buis, hoeker en logger
kozen de vissers zee
en maakten naast een goede vangst
ook veel ellende mee.

‘De zee die geeft, de zee die neemt’,
een kreet, te vaak herhaald,
of zoals Kniertje droevig sprak:
‘De vis wordt duur betaald.’

Maar ondanks menig zeemansgraf
hielden de vissers moed
en bracht de visserij Maassluis
door de eeuwen voorspoed.

Jaap van Oostrum,
stadsdichter