Bronnen
Beelden van Maassluis, Gemeente Maassluis, 2002, ISBN 90-75352-36-0
Woonwijzer, Raad voor de Volkshuisvesting Maassluis, maart 1992, 13e jaargang, nr. 1
Het kunstwerk staat op de hoek van de P.C. Hooftlaan en de Vondellaan, maar ieder die het kent zal zeggen “op de hoek van de rotonde bij de P.C. Hooft”. Het staat er sinds 1992. Gerda, een Maassluise, gaf het met opzet geen titel: “Ik laat het aan de mensen die ernaar kijken over om het zelf te benoemen”. Dat kun je aan de Maassluizers overlaten! Vaak hoor je de naam “De Vaantjes” als je ernaar vraagt. Het zijn zeven rechtopstaande stalen H-binten, als blauw-roze vlaggenmasten met driehoekige gele vanen. Het geheel heeft een strakke, ritmische vormgeving, in een lichte boog gezet. De masten zijn vijf meter hoog. Toch valt het monumentale werk niet echt op. Je moet daar veel te goed op alle verkeer letten!
In 1992 was het minder druk op die plek. Bovendien was alle verkeer er strak geregeld met verkeerslichten. Anders had het kunstwerk vast wel een andere plaats gekregen.
Zoals bij meer kunst in onze stad, heeft het alles te maken met de buurt. Een aantal flatgebouwen aan de P.C. Hooftlaan, G.A. Brederodelaan, Vondellaan en de Van Lennepstraat, 232 woningen, waren in 1989 aan groot onderhoud toe. Een driejarig project ging van start. Toen dat werd afgerond werd dit gemarkeerd door het plaatsen van het kunstwerk, aangeboden door de Raad voor de Volkshuisvesting. Bij de reconstructie van het kruispunt in 2015 is het werk zo’n 15 meter opzijgezet.
Gerda Ploeg begon haar carrière als tekendocent in het lager en middelbaar beroepsonderwijs. In de periode tot 2000 maakte zij regelmatig toegepaste kunst, zoals interieurontwerp en -ontwikkeling, huisstijlontwikkeling en logo’s. Bij een van de grotere opdrachten behoorde ook het ontwerp van dit monumentale kunstwerk. Vanaf 2000 stopte Gerda met het werken in opdracht. Ze voelde zich belemmerd in haar creativiteit. Bij opdrachten moet een kunstenaar vaak concessies doen door de wensen van de opdrachtgever en de financiële middelen. Gerda richtte zich nog alleen op haar vrije kunst. Het gevolg was dat haar vrije werk een bijna explosieve ontwikkeling doormaakte.
Al op jonge leeftijd realiseerde Gerda Ploeg zich dat je door tekenen je eigen wereld op papier kunt zetten. Dingen dus die voortkomen uit jezelf. De lessen model- en natuurtekenen in haar opleiding konden haar dan ook niet echt boeien. De Maassluise kunstenares voelde daarom waarschijnlijk nooit de behoefte om puur realistisch te werken: tekenen wat je voor je ziet. “Mijn werkwijze is doorgaans een mengeling van planmatigheid en spontaniteit. Door de dingen die ik zie, hoor, lees of voel, ontstaat er een plan. Dat is het uitgangspunt. Al werkende voeg ik daar spontaan dingen aan toe die ik zelden kan verklaren”.
De Vaantjes is zo’n kunstwerk dat wel realistisch lijkt maar door het toegepaste materiaal, de vormen en de kleuren toch vooral een fantasie op de werkelijkheid blijft.
24-01-2021
Jacques Visker, HVM
