Abraham Kuyper

Fotograaf: Mischa Koorneef

Kunstwerk van de maand: September 2024

Frank Letterie

1931

Den Haag

Beeldhouwer, tekenaar, medailleur (penningen)

Van Frank Letterie staan tientallen kunstwerken door heel Nederland, de meeste in brons. In Maassluis staan er drie en het beeld van Abraham Kuyper is daar een van. Kuyper is op ware grootte afgebeeld en wie foto’s van Kuyper opzoekt (in zijn tijd stond de fotografie nog in de kinderschoenen) ziet dat Frank hem zowel in houding als in gelaatstrekken raak heeft vormgegeven.

In 2008 is hij geplaatst op het Marelplein, nabij de Goudsteen en Het Nieuwe Water. Hij kwam er op initiatief van een stichting die in Maassluis was opgericht om een standbeeld van Kuyper in de stad te krijgen. Dat ging niet onomstreden. De Maassluise bevolking kende voorstanders, maar ook felle tegenstanders van zo’n beeld van Kuyper. Door uit de plaatselijke politieke partijen van links tot rechts een lid op te nemen in het stichtingsbestuur en verder een heel effectieve lobby te voeren, bleek het uiteindelijk mogelijk om met een positief raadsbesluit een standbeeld in de stad te krijgen. De stichting richtte voor de aanschaf een fonds op, waardoor het beeld er met particuliere financiering kwam.

Dat er voor- en tegenstanders van het standbeeld waren komt door de rol die Abraham Kuyper in zijn leven speelde, hoe hij dacht, sprak en handelde. Hij werd in 1837 in Maassluis geboren, als domineeszoon, aan de Zuidvliet 11. Later zou die straat naar hem worden vernoemd als Doctor Kuyperkade. Bram was leergierig, intelligent en had een grote aanleg voor talen. Geboren in ‘de gegoede stand’ kon hij de hoogste studies gaan volgen. Hij werd theoloog, politicus en krantenuitgever. Hij was de oprichter van de Anti Revolutionaire Partij (een voorloper van de politieke partij CDA), hij was minister-president van 1901 – 1905 en hij werd de stichter van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij was een orthodox-protestants leider die voor de gewone man opkwam. Hij werd ‘de klokkenist der kleine luyden’ genoemd, hun spreekbuis. Hij zag en benoemde de politieke tegenstellingen tussen liberalen, socialisten en de groep van christelijke partijen. Dat benoemen deed hij in niet mis te verstane bewoordingen. Evenzo sprak hij zich uit over homoseksualiteit, vrouwenrechten, vakbondsstakingen en kinderarbeid. Daarbij had hij meningen, die met de ogen van vandaag bekeken, op zijn minst tot een diepgaande discussie zouden leiden. Dat verklaart de ambivalentie onder de stadsbewoners bij de komst van het beeld.

Bij de onthulling in 2008 door premier Jan Peter Balkenende, sprak deze dat het beeld volgens de Kuyper-traditie tot stand was gekomen: “Na veel strijd, polemiek en zonder overheidssteun”.

28 juli 2024

Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

Het kunstwerk Abraham Kuyper op het Marelplein aan de zijde van de Goudsteen, komt door de hoge sokkel op mij over als een uitnodiging voor ontmoeting. Ondanks dat het brons een grof oppervlak heeft, is er zorg besteed aan details. Zo is met de strik, de haarlijn, het jukbeen en de wangen eigenheid gegeven aan de herinnering aan Abraham Kuyper. Ook vind ik het beeld een goede zeggingskracht overbrengen door de houding van het gehele postuur, met handen en actieve uitdrukking van het staan. Het bijschrift over Dr. Kuyper is een goede uitnodiging om de geschiedenis erop na te slaan, over zijn activiteiten en over onze stad Maassluis in de tijd dat hij Minister-president was en veel in de krant zal hebben gestaan. Het kunstwerk drukt, vanuit de uitstraling van een heer, een goed eerbetoon aan hem uit!
André Bruijn

Een mooi beeld van een prominente Maassluizer. Jammer dat het zo klein is. Had mooier geweest als het op ware grootte gemaakt zou zijn.
Chris Zweers

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

Wauw, heel mooi en statig beeld op een mooie goeie sokkel. Je kijkt echt tegen hem op. Het brons, daar hou ik van. Vanaf de voorkant van het beeld komt het mooi uit, zo met de oude huizen op de achtergrond.
Willy Minderhoud

Mooi beeld van de politicus. Hij staat er mooi en trots bij.
Open en toegankelijk met een arm open en uitreikend naar de kijker. Met zijn andere hand  heeft hij, net als een echte heer, zijn jas vast. Een parmantige man, klein van stuk dat wel.
De plek is ook mooi, zo op het plein. Helaas heeft hij maar tot zijn 4e jaar in Maassluis gewoond.
Maar toch mooi om hem te eren voor alles wat hij in zijn leven voor de gemeenschap heeft gedaan en betekend.
Friedie Kloen

Op het huidige markplein aan de Marelstraat wordt Abrahem Kuyper geëerd met een mooi bronzen, levensgroot beeld dat ook nog goed gelijkend is.
De staatsman en calvinist Abraham Kuyper was één van de beroemdste Maassluizers.
Het is dan ook niet zo gek dat daar op een gegeven moment zo’n mooi bronzen beeld van gemaakt is.
Geboren aan de Zuidvliet in Maassluis, staat zijn beeld op het Marelplein redelijk in de buurt van zijn geboorte plek, waar voor zo’n beeld geen plaats is.
Ik vind het beeld van Kuyper een mooi aandenken aan hem en een aanwinst voor Maassluis. Wat je ook vindt van zijn politieke achtergrond, het was en blijft toch een belangrijke staatsman van Nederland waar Maassluis trots op mag zijn.
Henk van den Hoek

Typisch, bijna saai bronzen beeld van een belangrijke meneer uit de politiek van vroeger. En hoewel netjes uitgevoerd, kan ik hier niet iets moois of lelijks aan vinden. Historie in beeld, letterlijk dan.
Rolf de Bakker