Bronnen
Standbeeld voor Abraham Kuyper, Nieuwsbrief 4, dec. 2007, Stichting Monument Abraham Kuyper.
https://rkd.nl/nl/explore/artists/49644
www.maassluis.nu, redactie, 03-04-2020.
https://www.maassluis.nu/nieuws/ingezonden-stukken/ingezonden-de-keerzijde-van-abraham-kuyper/
Van Frank Letterie staan tientallen kunstwerken door heel Nederland, de meeste in brons. In Maassluis staan er drie en het beeld van Abraham Kuyper is daar een van. Kuyper is op ware grootte afgebeeld en wie foto’s van Kuyper opzoekt (in zijn tijd stond de fotografie nog in de kinderschoenen) ziet dat Frank hem zowel in houding als in gelaatstrekken raak heeft vormgegeven.
In 2008 is hij geplaatst op het Marelplein, nabij de Goudsteen en Het Nieuwe Water. Hij kwam er op initiatief van een stichting die in Maassluis was opgericht om een standbeeld van Kuyper in de stad te krijgen. Dat ging niet onomstreden. De Maassluise bevolking kende voorstanders, maar ook felle tegenstanders van zo’n beeld van Kuyper. Door uit de plaatselijke politieke partijen van links tot rechts een lid op te nemen in het stichtingsbestuur en verder een heel effectieve lobby te voeren, bleek het uiteindelijk mogelijk om met een positief raadsbesluit een standbeeld in de stad te krijgen. De stichting richtte voor de aanschaf een fonds op, waardoor het beeld er met particuliere financiering kwam.
Dat er voor- en tegenstanders van het standbeeld waren komt door de rol die Abraham Kuyper in zijn leven speelde, hoe hij dacht, sprak en handelde. Hij werd in 1837 in Maassluis geboren, als domineeszoon, aan de Zuidvliet 11. Later zou die straat naar hem worden vernoemd als Doctor Kuyperkade. Bram was leergierig, intelligent en had een grote aanleg voor talen. Geboren in ‘de gegoede stand’ kon hij de hoogste studies gaan volgen. Hij werd theoloog, politicus en krantenuitgever. Hij was de oprichter van de Anti Revolutionaire Partij (een voorloper van de politieke partij CDA), hij was minister-president van 1901 – 1905 en hij werd de stichter van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij was een orthodox-protestants leider die voor de gewone man opkwam. Hij werd ‘de klokkenist der kleine luyden’ genoemd, hun spreekbuis. Hij zag en benoemde de politieke tegenstellingen tussen liberalen, socialisten en de groep van christelijke partijen. Dat benoemen deed hij in niet mis te verstane bewoordingen. Evenzo sprak hij zich uit over homoseksualiteit, vrouwenrechten, vakbondsstakingen en kinderarbeid. Daarbij had hij meningen, die met de ogen van vandaag bekeken, op zijn minst tot een diepgaande discussie zouden leiden. Dat verklaart de ambivalentie onder de stadsbewoners bij de komst van het beeld.
Bij de onthulling in 2008 door premier Jan Peter Balkenende, sprak deze dat het beeld volgens de Kuyper-traditie tot stand was gekomen: “Na veel strijd, polemiek en zonder overheidssteun”.
28 juli 2024
Jacques Visker, HVM