Calypso

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Augustus 2020

Dorothé Jehoel

1950

Beeldhouwer

Bronnen

Beelden van Maassluis, Chrit Wilshaus, uitgave van de gemeente Maassluis, juni 2002.
Wikipedia, diverse items.
www.jehoel.nl

Kunstwerk in gecoat staal, 8 x 5 x 5 meter
Geplaatst in oktober 2001 op de rotonde Wagenstraat/ Rozenlaan/ Westlandseweg

De diverse elementen waar het kunstwerk uit is opgebouwd symboliseren verleden, heden en toekomst. Het gele vat (een tank? een boei?) verwijst naar het maritieme verleden van Maassluis. Geel is een vertrouwde kleur in het straatbeeld. Lila is doorgaans onbekend in de buitenruimte, maar dat geldt voor de toekomst ook. Verleden (het gele vat) en toekomst (het lila element met de ‘oogjes’) zijn hier met elkaar verbonden door een gebogen buis. Die verbeeldt het heden dat zich in een natuurlijke, voortgaande tijdkrul beweegt vanuit wat was naar het nog toekomende.
Het verleden ligt aan de kant van de oude stadskern en ‘de oogjes’ zijn gericht naar de verte, naar de horizon achter de zee. Net als de ogen van een zeeman, waar er zoveel van waren in Maassluis.

Calypso was de naam van een halfgodin, de dochter van de god Atlas. In een 2800 jaar oud boek schrijft de Griekse dichter Homerus over de held Odysseus, hoe die schipbreuk lijdt en terecht komt op het eiland Ogygia waar Calypso woont. Calypso wordt verliefd en weet Odysseus zeven jaar bij zich te houden. Maar dan verlaat de held het eiland Ogygia weer, op zoek naar zijn gezin, zijn thuis.

Calypso was ook de naam van het schip waarmee de Franse onderzoeker en ontdekkingsreiziger Jacques Cousteau (1910-1997) spectaculaire expedities maakte. Hij bestudeerde, beschreef en filmde de zee en alles wat daarin leeft. Daarnaast had hij een grote nieuwsgierigheid naar wat zich achter de horizon afspeelt, voorbij ons blikveld.

De kleuren en de vormen van ‘verleden’ en ‘toekomst’ doen mij altijd denken aan kleine legosteentjes. Ik noem de Calypso voor mijzelf altijd ‘de legoblokjes’.

15 juni 2020
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Het valt wel op. Ik vind de vorm raar, maar wel grappig.
Feliciano (15 jaar)

-Ik weet niet wat het voorstelt, maar het is wel een bekend kunstwerk in Maassluis. Ik vind het persoonlijk niet zo mooi, omdat ik niet weet wat het is.
Samir (17 jaar)

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

– Jammer dat ik dit kunstwerk negatief moet beoordelen.
Van een kunstwerk verwacht ik dat je als leek enigszins moet kunnen zien wat de bedoeling van een kunstwerk is.
Ik heb de beschrijving van Calypso gelezen. Zelfs daarna vond ik het symbool nog niet duidelijk.
Nel Vogel

– Mijn moeder woont op 6 hoog in de Dennenflat dus ik kan me haar verwondering voorstellen toen er ineens een glasbak op de rotonde geplaatst werd. Wacht even… nee het wordt een kurkentrekker… of nee een verrekijker of toch een euh… dinges! Pas na de nodige info te hebben ingewonnen begreep ik wat het volgens de kunstenaar moest zijn. Met die uitleg in het achterhoofd kijk ik er al jaren anders tegen aan maar of ik het een verfraaiing vind?
Over smaak valt heel veel te twisten maar het lost niets op.
Robbert Stevens

– Het stond er ineens.
Je kon er niet omheen, hoewel je ook geen keus had.
Het staat tenslotte op de rotonde.

Vanaf dat moment heb ik het ‘De Stekker’ genoemd.
Want iedereen weet wat je bedoelt:
‘Je gaat rechtdoor oud-Maasluis in, bij die grote gekleurde stekker, weet je wel?’

Ik heb me vaak afgevraagd: waarom?’
Over het algemeen kan ik abstracte kunst goed hebben.
Maar bij dit werk heb ik eigenlijk enkel vraagtekens.
Het inspireert niet, geeft me geen boodschap af en het past niet bij de omgeving.
De heftige kleur komt wel flink binnen op je netvlies, dat is zeker.

Ik ben dus geen fan,
Wel ben ik benieuwd wat de maker ermee bedoeld heeft.
Ik hoop dat een stukje begrip over het werk na al die tijd de pijn wat verlicht.
Ashley Nijland

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

– Er zijn rotondes die vol staan met reclame van de groenvoorziening of aannemers om het straatwerk te promoten. Gelukkig heeft Maassluis een rotondebeeld dat speciaal voor deze plek werd ontworpen. Calypso is een modern rotondebeeld, met materialen die ‘hufterproof’ zijn. Het beeld verwijst naar het scheepvaartverleden en blikt naar de toekomst. Voorzien van frisse vrolijke kleuren is het een beeld dat meebeweegt als je de rotonde neemt. Maar de kijk op het beeld wordt de laatste jaren zwaar gehinderd door vlaggenmasten, verkeersborden en goedbedoelde bloempotten.
Ans van de Wiel-Verdiesen

– Ik heb geen achtergrondinformatie over dit kunstwerk of wie de kunstenaar is.
Wat vind ik van het kunstwerk?
Ik houd van moderne kunst en van objecten maar vind dit kunstwerk niet mooi. Het spreekt mij niet aan. Misschien komt het doordat ik er niets over weet.
De plek is vaak heel rommelig door hoog gras en onkruid.
Lida van der Sar

– Dit kunstwerk vind ik heel spannend en prikkelt de fantasie.
Allereerst is het heel ruimtelijk. Van alle kanten bezien is het beeld anders. Door de gebogen buis neemt het de omgeving in het beeld op. Zo lijkt vanuit de kromming gezien het paarse ‘oog’ wel een diaraampje dat een stuk uit de omgeving uitvergroot en vastlegt.
De omgeving wordt onderdeel van het beeld.

Maar het wekt ook heel veel fantasie op, is prikkelend.
Ga ik met dit kunstwerk onderwater snorkelen?
Moet ik heel gedetailleerd met een bril de omgeving afstruinen?
Wat zit er in dat gele vat?
Ik kan er van alles bij verzinnen en dat is nou zo leuk!
De kunstenaar Jehoel heeft ook verassend de complementaire kleuren geel en paars gebruikt, waardoor de vormen van het beeld helderder wordt.
Het is een speels beeld en heel open van vorm.

Als beeldhouwer vind ik het ook interessant om te bedenken hoe de maker nu juist tot deze vormen en compositie is gekomen. Wat is het proces geweest om deze keuzes te maken?

Als je het verhaal leest dat bij dit kunstwerk hoort (in ‘Beelden van Maassluis’) kijk je er wel wat anders naar. Dan zie je wel duidelijk een blik vanuit de paarse ‘bril’ op de toekomst gericht en de verbinding door de buis met het verleden, dat in het gele vat zit, is duidelijk aanwezig.

Maar soms is het beter om het verhaal even te vergeten en gewoon maar kijken en je fantasie laten gaan.

Let op. Haal het beeld weg en iedereen mist het op die plek…
Het beeld hoort daar gewoon!
Friedie Kloen