De scheppende mens

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Augustus 2024

Leen Blom

1901

Den Haag

Beelhouwer, medailleur

Bronnen

https://rkd.nl/nl/explore/artists/9242

https://nl.wikipedia.org/wiki/Leen_Blom

https://www.eliblom.nl/persoonsbladen/Leenderd.htm

Beelden van Maassluis, blz. 10-11, Gemeente Maassluis, 2002, ISBN 90-75352-36-0

Informatie uit het gemeentelijk archief, cluster stad, afdeling Cultuur

Leen Blom studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij maakte portretten, figuurvoorstellingen en dierfiguren. Hij werkte in Deurne (Antwerpen) en in Den Haag (vanaf 1925). Hij werkte meestal met materialen als gips, terracotta en steen. Zijn stijl was naturalistisch.

Leen debuteerde tijdens de tentoonstelling Bloemen en Beelden in 1941 in het Zuiderpark in Den Haag. Daar stond toen zijn beeld Meisje met bloemen in ’t haar. Een jaar later maakte hij een uitvoering van dat beeld voor de gemeente Den Haag in euville, een witte kalksteen die gewonnen wordt in Euville, aan de Maas in Frankrijk.

Leen was een van de weinige beeldhouwers die zich aansloot bij de in de Tweede Wereldoorlog opgerichte Nederlandsche Kultuurkamer, een nationaalsocialistische organisatie. Na de oorlog werd Leen docent aan de Vrije Academie.

In Maassluis staat van zijn hand één kunstwerk, maar het is de vraag hoeveel stadsbewoners dit beeld kennen, hoewel dagelijks heel veel van hen De scheppende mens passeren. Toch staat het er al sinds 1952. Maar het staat in een tuin, achter een hek, vlakbij een druk en onoverzichtelijk kruispunt. Een kruispunt dat bijna iedereen wel kent: bij het viaduct onder de metrobaan, naar Het Balkon. Een scherpe bocht, voorrangstekens, fietspaden en voetgangers die er schuin oversteken. Dan kijk je wel uit, maar niet naar dat beeld.

Het is een grote, witte, zittende pottenbakker die naar het nieuwe werkstuk in zijn hand kijkt, zijn hoofd een beetje schuin, met een baret op. De tuin is van Werkleerbedrijf Stroomopwaarts Maassluis, wat in 1952 nog Beschermde werkplaats Dukdalf heette en toen haar nieuwe werkplaatsen betrok aan de Industrieweg 106. Het beeld was een geschenk van het gezinsvervangend tehuis De Luit, schuin aan de overkant aan de Haydnlaan.

Het beeld staat al jaren veilig achter een hoog, stalen Heras hek, maar dat was in vroeger jaren niet zo. Iedereen kon er bij, vandalen ook. Het beeld raakte beschadigd, vooral dicht aan de grond. In 2001 werd het gerestaureerd door Zoltán Varró, die de schade camoufleerde door de sokkel te herscheppen, van een ooit strak gelijnde sokkel naar een kleinere met vloeiende lijnen. De tuin werd omheind. De grote, witstenen man zit daar nog altijd verstild naar zijn jongste schepping te kijken. Jaar na jaar blijft hij prachtig wit. Het zou zo maar kunnen dat Leen ook hem uitvoerde in euville.

28 juni 2024
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

Het kunstwerk De scheppende mens waardeer ik zeer omdat het eenvoudig oogt, terwijl het mooie details heeft. De plooien in de kleding baren nog niet direct opzien, maar dit spreekwoord: opzien baren, is voor mij wel van toepassing bij het zien van het profiel van de schoenzolen, en bij de linker schoen bij de markering van de zool. Ook de achterover hellende houding van de man, met de kan in zijn hand, straalt trots uit over het gemaakte object. Deze verwijzing naar de maatschappelijke doelstelling, zo in de tuin van de gemeenschappelijke regeling Stroomopwaarts, geeft het beeld voor mij wat extra’s. Mooi vind ik de, bij trots passende gelaatsuitdrukking en het feit dat het object als een actie met beide handen wordt vastgehouden. Zelfs aan het, onder de pet uitkomend, haar is gedacht. Verder maakt de robuuste sokkel goed onderdeel uit van het gehele kunstwerk.
André Bruijn

De scheppende mens (tuin van Stroomopwaarts achter een hek)
Dit werk past op de plek waar het staat. Dukdalf als maakindustrie.
Chris Zweers

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

Heel mooi uitgehouwen beeld, sober maar duidelijk en krachtig.

De plek vind ik wat minder. Ik denk dat er veel mensen aan voorbij gaan en dat vind ik geen recht doen aan het object.
Willy Minderhoud

 

Een heel leuk beeldje.
Allereerst is het materiaal verfrissend: lekker wit en fris. De man kijkt vol trots naar hetgeen hij in de hand heeft. Vast net gemaakt. Hij leunt een beetje achterover om het nog beter van een afstand te bekijken. De uitdrukking op zijn gezicht straalt tevredenheid uit: zo, dat heb ik maar weer gepresteerd!
Mooi dat beeld, dat zo bijna om de hoek achter gaat. Dat geeft beweging aan het beeld en daardoor kan hij achterover leunen om naar zijn schepping te kijken.
Mooie plek ook, zo wit tussen het groen in!
Friedie Kloen

In de tuin van Stroomopwaarts (voormalige Dukdalf sociale werkplaats) staat een stenen beeldje van een zittende man met een kannetje in zijn handen; echt zo’n 13 in een dozijn beeldje.
Het is een vriendelijk ogend beeldje met een historische uitstraling, de man is gekleed als een werkman met opgerolde mouwen uit vroegere tijden en heeft een Peaky Blinders pet op zijn hoofd.
Hij ziet er sterk en stoer uit, met een vriendelijk gezicht.
Een verwijzing naar de werknemers van Stroomopwaarts: aardig, stoer, harde werkers.
In ieder geval een goed gekozen plaats voor het beeldje.
Grappig toeval: toen ik het beeldje stond te bewonderen kwam één van de weknemers vragen wat ik aan het doen was, ik vertelde hem dat ik het een mooi beeldje vond en er een foto van ging maken.
Hij dacht dat ik van de gemeente was en zei: ‘Ik kan zo 10 mooiere beeldjes dan deze voor de gemeente maken,’ met dit beeldje had hij niet veel.
Henk van den Hoek

De scheppende mens (tuin van Stroomopwaarts achter een hek)

Strak gestileerd, in wit zit de man daar naar een vaasje te staren. Het roept wel vragen op: Is hij blij met het vaasje, is het zijn eigen vaasje, heeft hij het gemaakt of wil hij het kopen? De titel suggereert dat hij het gemaakt heeft, maar hij lijkt niet blij met het resultaat. Ondanks de weinige details is het best knap gemaakt.
Rolf de Bakker