De vrouwen van Dré

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Mei 2024

Andrea Dogterom

1949

Stolwijk

Beeldhouwer in keramische technieken

Bronnen

www.andreadogterom.nl
E-mailcontact met Gerard Beijn, 2020
E-mailcontact met Andrea Dogterom, 2021
Op zoek naar bouwkunst, in : BAKSTEEN, Kon. Verbond van Ned. Baksteenfabrikanten, juni 1991.

Andrea wist op het vervolgonderwijs al dat ze beeldend kunstenaar wilde worden. Ze studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Daar leerde zij leeftijdgenoot Gerard Beijn kennen die aan de naastgelegen Academie voor Bouwkunst architectuur studeerde. Uit hun kameraadschap zou later een professionele vorm van samenwerken ontstaan.

Andrea volgde na de studie in Rotterdam de lerarenopleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Al in haar Rotterdamse periode worden vrouwen hoofdonderwerp in haar kunst. Aanvankelijk werkt zij veel in polyester. Wanneer zij voor stoffen in dat materiaal allergisch blijkt, stapt zij over op klei. Klei is de materie van haar geboortegrond. Wonend in haar geboortehuis, inmiddels met haar gezin, maakt Dré uit klei haar vrouwen, stevig en stoer. Elk vrouwenbeeld is uniek, nooit maakt ze eenzelfde vrouw nogmaals. Dré’s carrière is een ode aan de vrouw.

www.maassluis.nl/kunstwerkenkaart

Gerard Beijn is in Maassluis gaan wonen en werken als architect, schilder en graficus. Hier zag hij veel Elementum-flats gebouwd worden. Langgerekte betonnen skeletten van meestal vier woonlagen, waarmee snel aan de grote vraag naar woningen kon worden voldaan in de naoorlogse groeiperiode. Allemaal op dezelfde manier ingedeeld, met identiek functioneel uiterlijk. Deze industriële huizenbouw daagde hem als antroposofisch denkend architect uit om met zo’n betonskelet een totaal andere groepering van woningen te creëren, met meer oog hebbend voor wat wij nu ‘de menselijke maat’ noemen. Hij ontwierp voor de Woningstichting Maassluis een wooncomplex van 52 woningwetwoningen. Het werd in 1984 gebouwd aan de Ververij. Wie het ziet kan niet geloven dat deze woningen en het er tegenover staande flatgebouw aan de Seringenstraat, rondom een identiek betonnen dozenrek staan.

Voor de gevel aan de Ververij vroeg Gerard aan Andrea (Dré) om sierelementen te ontwerpen.

Dré heeft gevelstenen gemaakt. Thema: vrouwen uit klei. Formaat: 37 cm x 35 cm. Het zijn terracotta gebakken tegels, oranjerood als een bloempot. Ze zitten verdeeld over de lengte van het gebouw, tussen de begane grond en de eerste verdieping. Gerard had door het gebouw een poort van voor naar achter ontworpen. Links en rechts boven de poort zitten twee van de tegels. Meer naar links zijn er nog twee geplaatst en meer naar rechts nog drie.

Wie op vakantie naar Malta is geweest zal misschien bij deze tegels rond de poort een gelijkenis zien met de Sleeping Lady, de godin van Malta, een duizenden jaar oud vrouwenfiguur op een rustbank, waarvan een beeldje werd gevonden in een van de ronde tempels uit het oude matriarchaat van Malta. Het beeldje is nu te zien in het centraal museum in Valletta. Daarop bevraagd e-mailt Dré: ‘Uiteraard zijn de Sleeping Ladies een aanleiding geweest. De moeder en haar dochters zijn de aanleiding tot de serie. Het was een mooi project om samen met Gerard te doen. Het was een hele klus. In totaal heb ik het dubbele aantal gemaakt. Er moest veel over omdat bij het bakken herhaaldelijk scheurtjes ontstonden in de randen van de terracotta gevelstenen.’

Net als de Sleeping Lady in Malta roepen de terracotta tegels een vraag bij de toeschouwer op. Je ziet wat je ziet, maar wat zíe je nou? Wat vertellen de vrouwen ons?

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

Het kunstwerk De vrouwen van Dré, bestaat uit 7 tegeltableaus verspreid over de gevel van het woningencomplex aan de Ververij aan oneven zijde. Ze zijn subtiel in het metselwerk opgenomen. Als je in de gaten hebt dat er meer zijn ingemetseld, biedt het een uitnodiging om het gebouw te bekijken. Het kunstwerk als geheel verrijkt het traditioneel gemetselde bouwwerk. Erg leuk gedaan om het gebouw zo ‘het te bekijken waard’ te maken. Wat ik machtig vind is dat een kunstenaar in de eigenheid van het werk te herkennen is. Zo hebben alle vrouwenfiguren op de tableaus kenmerkende ronde vormen en zijn ze overduidelijk allemaal deel van dezelfde ‘keramiekfamilie’. Een mooi detail vind ik de twee tableaus op balkonhoogte bij de onderdoorgang met gemetselde boog. Prachtig gedaan om de torenachtige hoogbouw juist daar een accent te geven met ‘keramiekparels’, met bovenin twee ‘wenkbrauwogende’ raampartijen!
André Bruijn

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

Vrouwen in de gevel, verassing!!
Een zeer verassende serie beeldhouwwerken in de gevels van de flat aan de Ververij! De afgebeelde vrouwenfiguren zijn mooi rond en vol. Op een vereenvoudigde manier zijn ze afgebeeld op een stoel, bank of met meerdere personen weergegeven. Ze zijn ook heel harmonisch bij elkaar, dezelfde vorm en opbouw. Lekker mollig.
Alleen jammer dat ze wegvallen in de gevel. Ik denk dat de bewoners er ook zo langs kunnen lopen. Je moet al omhoog kijken, dus het was beter geweest om ze in een andere kleur gemaakt te hebben. Blauw bijvoorbeeld, of donkerrood. Dan was het contrast beter geweest en kunnen meer mensen genieten van deze mooie ronde vrouwen. Een heel mooi kunstwerk!!
Friedie kloen

Weer zoiets wat mij nog nooit opgevallen was, de vrouwen van Dré, wie was Dré? Mij zegt de naam niets. We zien een aantal terracotta tegels gemetseld in de voorgevel van woningen aan de Ververij
Dré is daarop te zien als een wat dikke man die het prima naar zijn zin heeft tussen zijn vrouwen die allemaal nogal wulps afgebeeld zijn, ook dit kan tegenwoordig in Maassluis.
Hoe zijn ze daar gekomen? Grapje en/of cadeau van de bouwer? Geen idee. Is het een tijdsbeeld? Zou het nu nog steeds kunnen? In het verre verleden kon het zeker niet in Maassluis.
Is het kunst, kitsch of gewoon een leuk idee? Ik denk dat het laatste het geval is en de bouwer van de woningen het als een leuke grap en verfraaiing van de gevel zagen.
Henk van den Hoek