Geuzenmonument

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Maart 2022

Dick Tulp

1952

Kunstschilder en beeldhouwer

Bronnen

Dick leeft 68 jaar in vrijheid, Dick Tulp, Maassluise Courant De Schakel, 03-12-2020

Monument eert omgekomen Maassluise Geuzen, Maassluise Courant De Schakel, 10-12-2020

Geuzenverzet in Maassluis. Namen noemen, Hist. Ver. Maassluis, themaboekje november 2020

WOS.nl – Maassluis eert Geuzen met monument in Vrijheidspark

https://www.maassluisekunstenaars.nl/kunstenaar/dick-tulp/

Het Geuzenmonument staat in het Vrijheidspark, aan de Kwartellaan. Het is onthuld op 02-12-2020, in het kader van 75 jaar vrijheid. Met het monument worden de Maassluise Geuzen uit de Tweede Wereldoorlog geëerd.

Dick Tulp kreeg zijn opleiding in 1977-1980 aan de Kunstacademie in Rotterdam. Dick is een veelzijdig kunstenaar die zowel twee- als driedimensionaal werkt. Hij hanteert een figuratieve beeldtaal. Hij schildert meestal in olieverf en aquarel en modelleert in klei, was en gips. In het tweedimensionaal, maar ook in het driedimensionaal werken is Dick gespecialiseerd in portret en figuur, zowel in opdracht als in vrije kunst. Hij geeft zijn kennis en kunde door in tal van cursussen. In 2010 ontving hij de Culurele Prijs van Maassluis.

Dick maakt landschappen, stillevens, dieren, mensen, portretten en werk vanuit vrije thema’s. Ook voert hij opdrachten voor bronzen beelden uit. Daar staan er drie van in Maassluis. Op het kerkplein, bij de deur van de Rooms-Katholieke Kerk aan de Westlandseweg staat “De roeping van Andreas”. In de raadszaal van het gemeentehuis staan de bustes van voormalig koningin Beatrix en van koning Willem-Alexander. Dick werkt ook in staal. Bij de spoorbomen op het Havenplein staat zijn “Verleden Klanken”, gemaakt uit een deel van de oude spoorbrug. En sinds kort nu zijn Geuzenmonument.

In maart 2020 stuurde de gemeente een uitnodiging uit voor het ontwerpen van een groot vrijheidsmonument. Een ontwerpeis was dat de gezichten van negen omgekomen Maassluise verzetsmannen herkenbaar zouden worden weergegeven. Dat was een artistieke uitdaging die Dicks verbeelding aansprak. Want hoe beeld je negen mensen uit van wie je niet meer hebt dan een oude portretfoto? Dick combineerde zijn kennis en kunde van het werken in het platte vlak en in drie dimensies. Hij boetseerde de portretten in reliëf en goot die af in brons.

“Vanaf het moment dat ik de oude portretfoto’s van de negen mannen begon te schetsen en daarna hun gezichten in klei ging boetseren, was het alsof zij op een bijzondere manier weer tot leven begonnen te komen. Ik kende geen van hen en toch raakten ze mij steeds meer vertrouwd. Van een van hen, ‘ome Job’, had ik wel ooit gehoord, omdat vroeger in de familie van mijn vrouw met een zeker ontzag over deze broer van haar opa werd gesproken. Terwijl ik hun gelaatstrekken stap voor stap zo raak mogelijk vormde naar de gelijkenis van de foto’s en uiteindelijk alle mannen een voor een in de ogen kon kijken, dacht ik aan de onverbiddelijke jaartallen die de korte duur van hun levens markeerden: een van hen was 53 toen hij stierf, drie van hen stierven als veertiger en vijf als twintiger – zo jong”!

De portretten heeft Dick op ooghoogte bevestigd aan meer dan menshoge panelen van cortenstaal. Hun namen en jaartallen staan er uit het staal gesneden boven. Het geheel vormt een portrettengalerij op veelhoekig geschakelde panelen. Het doet heel vertrouwd aan, als de wanden in een museum of op een tentoonstelling. Dick voegde ook drie vensterpanelen toe over het verloop van de oorlogsjaren, met uitgesneden silhouetten van de onderdrukker, de bevrijder en de vrede die uitbreekt. Dick wil met zijn kunstwerk laten zien dat “verzet”, “vrijheid” en “vrede” nadrukkelijk met elkaar verbonden zijn. Dat het verlies van de jonge levens van de Geuzen een groots offer was dat tegelijkertijd vooruitzag op een nieuwe tijd met nieuwe kansen voor vrijheid en vrede in de wereld.

03-01-2022
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Ik vind het op oude kasten lijken want de kleur ziet er ook oud uit.
Papula (10 jaar)

-Ik vind het heel mooi omdat het een beetje op iets van de geschiedenis lijkt en daar verdiep ik me graag in.
Wail (14 jaar)

-Het is een heel bijzonder kunstwerk. Ik heb geprobeerd het te schilderen.
Midas (16 jaar)

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Monument geeft de verzetsstrijders uit de Tweede Wereldoorlog een gezicht. De namen waren al vereeuwigd in de straatnamen in de directe omgeving.

De drie zijpanelen geven aan: Vrede, Vrijheid en Verzet.

Het monument is uitgevoerd in cortenstaal met negen vlakken. Op elk vlak een bronzen plaquette van een van de verzetsstrijders.

Het monument is verankerd met twee heipalen. Als straks de Kwartellaan geheel gerenoveerd is komt het monument nog beter in zicht.

Uit welke hoek je het monument ook bekijkt, het is steeds anders.

Persoonlijk vind ik dit een mooi monument dat recht doet aan de verzetsstrijders uit Maassluis.
Chris Zweers 

-Het kunstwerk Geuzenmonument is een concrete uitnodiging voor het stilstaan bij een periode, met hoofdrolspelers, in onze geschiedenis. Ik vind de verwering die in het cortenstaal zichtbaar is mooi, omdat het betreffende deel van historie voor ons ook niet statisch is. Het gedeelte met de doorkijk tegen de statige vlakken geeft het kunstwerk ruimte, dat de strikt verticale aanblik verzacht. Dat spreekt mij extra aan omdat het een dynamiek oproept die de fase nog voor menigeen heeft.
André Bruijn

-Een recent (Geuzen)monument. Een monument met een geschiedenis die denk ik nooit mag worden vergeten. Goed dat het er gekomen is en op een mooie plek. Het monument van cortenstaal spreekt pas als je het echt van dichtbij bekijkt. Dan lees je de namen en zie je de hoofden pas in reliëf.

Ik zie er ook een spelend kind in vrijheid in. Maar toch ook wel gevangen zit in kruislings gespannen touwen.

Qua uitstraling vind ik het niet zo’n fraai monument maar wel met een hele mooie betekenis.

Functie lijkt mij de herinnering voortbrengen. Ik denk niet dat het aanspreekt bij de jeugd, maar kan er naast zitten natuurlijk. Ik vind het zelf te hoekig, maar wel goed zichtbaar rondom en staat mooi op een kruising.
Edwin Sonneveld

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

-Dit monument is in 2020 ontworpen en gerealiseerd door de Maassluise kunstenaar Dick Tulp.

We zien een modern monument van cortenstaal waar je helemaal om heen kan lopen met drie uitstekende panelen. Tussen de panelen zijn op ooghoogte plaquettes gemonteerd met de geboetseerde beeltenissen van de negen Maassluise geuzen die in de gevangenis of het concentratiekamp tijdens de oorlog zijn omgekomen. In elk van de panelen is een symbolisch thema in het staal uitgesneden. Zo zien we een paneel met parachutisten die uit een vliegtuig springen, een paneel met vredesduiven en een paneel met een Duitse soldaat die een gevangene wegvoert. Naast het monument is er een plaquette met informatie over deze negen verzetshelden.

Ik kan niet in het hoofd van de ontwerper van dit monument kijken maar de thema’s op de panelen spreken voor zichzelf.

Ook de kleur van het staal spreekt mij aan, het roestbruin doet mij denken aan de scheldnaam bruinhemden, een naam die nog steeds actueel is na 75 jaar.

Zou weleens willen weten of de kunstenaar dit materiaal met voorbedachten rade gekozen heeft?

Al met al een monument dat na 75 jaar zeker op zijn plaats is.

Recent heb ik nog gelezen dat er in de periode 1940 – 1941 48 Geuzen uit Maassluis zijn gearresteerd waarvan er negen nooit meer teruggekomen zijn.

Deze negen helden worden nu met dit monument op een respectvolle manier geëerd.
Henk v d Hoek

In een woord “Prachtig” van alle kanten met zijn wezenlijke portretten.

Op een toepasselijke plek aan begin van het Vrijheidspark. Het roestige verweerde ijzer waar ik zo van hou doet denken aan de ijzige tijd. Van mij had het midden in het grote park mogen staan.
Willy Minderhoud

Fraai gedenkteken, ik houd doorgaans niet zo van verroest staal, het is een hele tijd zo’n trenddingetje geweest. Wel mooi gedaan met de uitgesneden afbeeldingen van oorlogstaferelen in het staal, mooie silhouetten. De afbeeldingen van de geuzen zijn verrassend contrasterend met het staal, het lijken in klei geboetseerde bas-reliëfs met een grilligheid aan de randen die opvallend contrasteren met het harde rechte verroeste staal. Gedenken blijft belangrijk, dus dit beeld is belangrijk.
Rolf de Bakker

Dit beeld is op te veel schillende manieren vormgegeven en komt rommelig daardoor over. Er zijn verschillende materialen en technieken gebruikt. Dat kan op zich mooi zijn, maar nu zijn op de strakke stalen panelen de gezichten van de geuzen weergegeven als een soort schilderij met een rafelige rand. Dat rafelige, onrustige lijdt af en de gezichten van de hoofdpersonen vallen daardoor wat in het niet. Beter was geweest als de ruimte om de gezichten in dezelfde kleur als het metaal was gemaakt en alleen het gezicht een lichte kleur had gekregen. Of alleen de gezichten van dat materiaal waren gemaakt.

Ook de zijpanelen zijn weer anders vormgegeven dan het strakke middengedeelte. Allemaal lijnen en verhalende elementen zijn weergegeven. De harmonie ontbreekt mijns inziens bij dit beeld.
Friedie Kloen