Het Monument Bombardement 18 maart 1943

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Maart 2024

Leen Droppert

1930

Vlaardingen

Beeldhouwer, beeldend vormgever

Bronnen

Van bombardement tot monument, Stichting 18 maart 1943, Maassluis, maart 1995

18 maart 1943, herinneringsdocument, werkgroep 18 maart 1943, Maassluis, februari 2009

Beelden van Maassluis, gemeente Maassluis, ISBN 90-75352-36-0

Nog kijken op

https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/3129/maassluis%2C-herdenkingsmonument

Monument Bombardement 18 maart 1943 – Maassluis – TracesOfWar.nl

Markant Maassluis, blz. 46-47, G. van Winden-Tetteroo, 2010, ISBN 978-90-808339-2-0

In 1994 zette het gemeentebestuur de opdracht uit tot het maken van een herinneringsmonument en het herinrichten van het Kerkplein, op de plaats van het vroegere kerkhof. Leen Droppert reageerde met een ‘concept uitgangspunten monument’ waarin hij schreef: 18 maart 1943. Een dag die een donkere schaduw wierp …Het geweld dat als een bom insloeg …het hart van Maassluis werd getroffen …Toch vlamde de hoop weer op… groei naar een nieuwe tijd.

Leen verkreeg de opdracht. Hij maakte een monument dat uitbeeldde wat hij geschreven had. Het werd onthuld op 18 maart 1995.

Het monument ligt deels op een plein dat bestraat is met oude waalklinkers en deels in een gazon omzoomd met heggen en bomen. Het is een eenheid bestaande uit twee gemetselde muurdelen. In donkere steen het verleden en in lichtkleurige steen de toekomst verbeeldend. Over het laatste muurdeel is een cirkelboog van roestvrij staal gespannen, als teken van hoop.

Tussen beide delen is een gat geslagen, het bombardement. Het ontbrekende deel is neergestort en ligt op de grond. Dit deel is uitgevoerd in een gepolijst natuurstenen plaat met gebogen, beschadigde zijkanten. In deze plaat is de inscriptie aangebracht: TER HERINNERING – BOMBARDEMENT – 18 MAART 1943.

Maar er is meer. In de bestrating zijn grote cirkels aangebracht van zwarte koperslakstenen. Het is een verwijzing naar het logo dat op de vliegtuigen van de Engelse luchtmacht RAF was aangebracht, als een soort schietschijf. In de bestrating zijn de cirkels onderbroken omdat hier het doel gemist is. De kleinere cirkels in de bestrating doen denken aan littekens van bominslagen.

Op 18 maart 2008 werd het monument uitgebreid. In de buitenring van het RAF-logo kwamen negentien gedenkstenen, achttien voor de 18 bewoners die direct bij het bombardement omkwamen en de negentiende voor de bewoners die kort erna aan de gevolgen van het bombardement kwam te overlijden.

 

Het bombardement werd uitgevoerd door de RAF met de bedoeling om de olieraffinaderij Witol te treffen in de Heldringstraat, waarvan vermoed werd dat daar machineolie werd gemaakt voor de Duitse oorlogsindustrie. Door een noodlottige misrekening bij het lossen van de bommen kwamen die op een woonwijk terecht, zo’n 200 meter vóór de Witol. Wie dit weet ziet ook op welke bijzondere plek het monument gezet is. Staande voor de neergestorte plaat met de inscriptie kijk je door het gat dat het bombardement sloeg, door de korte Geerkade WZ, precies naar de plaats waar in 1943 achter de Noordgeer de Witol stond.

 

4 januari 2024,
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

Het ‘Monument bombardement’ (naast de Groote kerk) aan het Kerkplein maakt indruk op mij! Het monument is ook een waar kunstwerk. Door de opstelling, met ‘als in een deel van een cirkel’ in de bestrating opgenomen namen van slachtoffers en dan dichter naar de kerk het staande object, kun je ruimtelijk ‘in’ het monument verblijven. De diversiteit aan leeftijden van de slachtoffers brengt mij het besef over het diep ellendige verlies van levens. Het tableau over het monument benadrukt extra mijn beleving van wat het ook als kunstwerk uitdrukt. Het staande object heeft veel details met betekenis. Staal, natuursteen, metselwerk gevoegd en niet gevoegd, net metselwerk en grof en scheef metselwerk. Wat we dan vuil metselwerk noemen ( is los uit de hand gemetseld) trekt mijn bijzondere aandacht. Een mooi monument dat mij met dát detail extra doet denken aan grove gebeurtenissen, die nog slechts enkelen zich kunnen herinneren. De Groote kerk samen met de historische achtergrond vind ik zowel voor de betekenis als voor de beleving van het monument extra elan geven.
André Bruijn

Een mooi monument dat zeker na enige uitleg gewaardeerd kan worden en ook doordacht is.
Chris Zweers

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

Dit monument bestaat uit een doorkijkje door een ring met aan beide zijden een stukje muur, de ene zijde mooi en strak, de andere zijde afgebrokkeld. Hiervoor een liggende herinneringssteen welke ook aan één zijde afgebrokkeld is. Achter dit monument een rond pad met de namen van de burger slachtoffers. De plaats van het monument is tevens de plaats die destijds ook door de bommen geraakt was. De symboliek is duidelijk, het is geen verwijzing naar de veroorzaker van dit drama maar meer naar de gevolgen.

Als insider weet ik dat het een mislukt bombardement van de geallieerden was en het doorkijkje waarschijnlijk uitkeek op het oorspronkelijke gewenste doel van het bombardement, de olieraffinaderij Witol, die gemist werd.

De kracht van het monument zit in de twee muren met het doorkijkje en de bijbehorende namen van de 18 burger slachtoffers. Bij de namen is o.a. te zien dat uit één gezin zowel de moeder van 32 jaar en haar kinderen van 3 jaar en 6 maanden zijn omgekomen.
Vaak zijn het onschuldigen die als nevenschade bij het oorlogsgeweld omkomen.
Henk van den Hoek

Groot bouwwerk dat bol staat van symboliek die ik wel begrijp, maar ik zie er geen schoonheid in. Dat kan natuurlijk ook de bedoeling zijn, maar het raakt me niet echt. Wel belangrijk dat deze gebeurtenis een herdenkingsmonument heeft.

Rolf de Bakker

Groot monument, een ingestorte muur waar ik mij wat bij kan voorstellen maar wat de metalen

Cirkel moet uitbeelden kan ik niet zo een-twee-drie bedenken. Het is mij te modern.

Heel mooi vind ik de granieten tegels waar de namen op vermeld staan van de slachtoffers.

Mooie gedenkplek zo, bij de mooie Groote kerk.
Willy Minderhoud